کد مطلب:327965 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:390
مفهوم آیه أنفال
آنچه از تتّبع در تفاسیر برمی آید و جمهور مفسّران برآن اتفاق نظر دارند، این است كه آیه «یَسئلُونكَ عَنِ الأنفالِ، قل الأنفالُ لِلّهِ و لِلرَّسوُل ...» درباره غنایم جنگ بدر و منازعه مسلمانان بر سر تقسیم غنایم، نازل شده است. و این از تعبیر «اِتَّقُوااللّهَ و أصلِحُوا ذاتَ بینِكُم» نیز فهمیده می شود. چنان كه ذكر نمودیم، راجع به كیفیّت شأن نزول این آیه قضایای گوناگونی را نقل كرده اند، امّا آن قضایا با یكدیگر هیچ گونه تعارضی ندارد; زیرا ممكن است تمام وقایعی كه در مورد شأن نزول آیه ذكر شده، قبل از نزول آیه بهوقوع پیوسته، و سپس به مناسبت آن رویدادها آیه مزبور نازل شده است.
فخر رازی به همین معنی اشاره كرده و چنین اظهار داشته است:
«احتمال دارد تمام رویدادهایی كه درباره شأن نزول آیه مورد بحث ذكر شده، واقع شده باشد و دلیلی بر ترجیح برخی بر برخی دیگر وجود ندارد و اگر از اخبار، وجه معیّن و خاصّی فهمیده شود، لازم است به همان وجه حكم شود. در غیر این صورت به همان گونه كه ممكن است یكی از وجوه یاد شده، شأن نزول آیه باشد، امكان دارد همه آن وجوه نیز شأن نزول آن آیه به حساب آید، چون بین آنها تناقضی نیست(1)».
از شرح فوق واضح می گردد: اقوالی همچون قول مجاهد كه آیه أنفال را مربوط به خمس می داند و نیز قول سُدّی كه گفته است: «آن درباره فیء است» اقوال نادری است كه مورد اعتماد نیست و مخالف گفتار معظم مفسّران است.
فخر رازی به همین معنی اشاره كرده و چنین اظهار داشته است:
«احتمال دارد تمام رویدادهایی كه درباره شأن نزول آیه مورد بحث ذكر شده، واقع شده باشد و دلیلی بر ترجیح برخی بر برخی دیگر وجود ندارد و اگر از اخبار، وجه معیّن و خاصّی فهمیده شود، لازم است به همان وجه حكم شود. در غیر این صورت به همان گونه كه ممكن است یكی از وجوه یاد شده، شأن نزول آیه باشد، امكان دارد همه آن وجوه نیز شأن نزول آن آیه به حساب آید، چون بین آنها تناقضی نیست(1)».
از شرح فوق واضح می گردد: اقوالی همچون قول مجاهد كه آیه أنفال را مربوط به خمس می داند و نیز قول سُدّی كه گفته است: «آن درباره فیء است» اقوال نادری است كه مورد اعتماد نیست و مخالف گفتار معظم مفسّران است.
1 . التفسيرالكبير، آغاز سوره «انفال».